کیفیت اقساط پرداخت دیه
مهلت پرداخت دیه در جرایم غیر عمد: دیه در لغت بهترین وکیل مشهد م یعنی خون قیمت و از ریشه (و د ی) به معنای رد کردن می باشد. در فقه هم تحت عنوان مالی بوده که بدل از نفس یا این که عضو در جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص به اولیای دم یا این که مجنی علیه پرداخت می گردد. در ماده 17 ضابطه مجازات اسلامی دیه تعریف و تمجید گردیده‌است و ضابطه‌گذار دیه را مجازات ندانسته میباشد. در حالی که مجازات به شمار می‌رود. اما یک آیین و حق مالی جهت اولیای دم و بر عهده قتل کننده هست.
بدین ترتیب با فوت محکوم علیه دیه از اموال متوفی می‌بایست استیفا خواهد شد و قابلیت و امکان طرح گلایه اعسار از جانب محکوم علیه هم وجود دارااست.
فهرست موضوعات ( برای استیناف هر تیتر روی آن کلیک فرمائید)
دیه جرایم غیر عمد چه ترازو میباشد؟
دیه قتل چقدر میباشد؟
دیه اعضای تن، جنایات مادون نفس
اشکال دیه قتل در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران
دیه قتل عمد
دیه قتل شبه عمد
دیه قتل خطای محض
اقسام دیه و ارش
مهلت پرداخت دیه در جرایم غیر عمد
حرف آخری
سوالهای متداول
دیه جرایم غیر عمد چه ترازو میباشد؟
در جنایت غیر عمدی (شبه عمد و خطای محض) و یا این که در جرایم عمدی که نمی‌قدرت قصاص را انجام کرد، دیه مجازات اساسی به شمار می‌رود، اما در جنایت عمدی که می‌اقتدار قصاص را ایفا کرد، البته سازه به عللی اعم از توافق دو طرف به خون قیمت تبدیل میشود، مجازات بدل و جایگزین محسوب میشود.
سوالی که در اینجا در ارتباط پرداخت دیه در جرایم غیر عمد پیش می آید این میباشد که آیا در حالتی‌که که اولیای دم یا این که مجنی علیه در قصاص نفس یا این که قصاص عضو تقاضای خون قیمت داشته باشند آیا با این موقعیت رضایت قتل کننده مورد نیاز میباشد یا این که صرف تقاضای اولیای دم یا این که مجنی علیه به مراد جایگزین خون قیمت در قبال قصاص کافی میباشد؟ با حدس ماده 359 ضابطه مجازات اسلامی، در صورتی‌که البته دم یا این که مجنی علیه درخوایت خون قیمت داشته باشند مستلزم مصالحه با مرتکب و رضایت او میباشد.
دیه قتل چقدر میباشد؟
ماده 549 ضابطه مجازات اسلامی در ارتباط با دیه قتل مقرر داشته میباشد:
«موردها خون بهای بی نقص به عبارتی میباشد که در قوانین شرع رقم خورده میباشد و معیار آن در اولِ هر سال به وسیله رییس قوه قضاییه به شرح مبنی بر حیث جایگاه رهبری انتخاب و اعلام می گردد.»
دیه اعضای تن، جنایات مادون نفس
در ارتباط با جنایات مادون نفس می‌بایست تحت عنوان مثال به چندین اصل کلی در ارتباط با پرداخت دیه در جرایم غیر عمد اشاره داشت:
• اعضای فرد دیه بدون نقص دارا‌هستند.
• دیه هریک از اعضای مرد نصف دیه بی نقص هست.
• تمام دیه اعضای ده تایی موازی با تقاص بدون نقص است.
• فلج کردن عضو از تفاص معین دو سوم دیه آن عضو بهره مند بوده و از فی مابین بردن عضو فلج، یک سوم تقاص به عبارتی عضو را خواهد داشت.
• از میان بردن اعضای تصنعی، صرفا موجب ضمان مالی است.
• لینک میل کردن عضو بعداز جنایت تاثیری در دیه نخواهد داشت.
اشکال دیه قتل در نظام حقوقی کشور ایران
گونه های دیه قتل در نظام حقوقی کشور‌ایران
در نظام حقوقی کشور ایران جهت قتل عمد، قتل شبه عمد و خطای محض، وضعیت دیه متعدد خواهد بود که وضعیت دیه هرکدام از قرار تحت میباشد:
دیه قتل عمد
در قتل عمد، آدم کش رفتاری را که مرگ آور میباشد شکل می دهد و غرض قتل دارااست و یااینکه غرض قتل نداشته البته اخلاق و رفتار او نوعا مرگ آور میباشد. مجازات اساسی برای فردی که مرتکب قتل میشود، قصاص میباشد اما در پاره‌ای از مورد ها، حالت قصاص برقرار وجود ندارد. در‌این موقعیت، دیه پرداخت گردد. یک کدام از مواقعی که موجب از میان رفتن قصاص و تبدیل آن به دیه میشود، می‌بایست به داشتن ارتباط بابا و فرزندی، خل وچل بودن مورد قتل واقع شده، کم عقل یا این که نابالغ بودن آدم کش، مسلوب الاختیار بودن آدم کش، مهدورالدم بودن مورد قتل واقع شده و قتل در وضعیت بیهوشی و خواب اشاره داشت.
در شرع به دلیل قتل عمد در‌حالتی که که قصاص اعمال نگردد، مقدار دیه عمد به تفصیل پایین میباشد:
• صد شتر شش ساله
• دویست گاو نر یا این که ماده
• هزار دینار
• ده هزار درهم
• هزار گوسفند نر یا این که ماده
به موجب ضابطه، دیه عمد به عبارتی ترازو معلوم در شرع هست. هم اکنون با پیش بینی اینکه ترازو مشخص و معلوم گردیده در شرع مرسوم وجود ندارد، برهمین اصل هم اندازه بها آن هر سال از روش مدیر قوه قضاییه معلوم میشود.
دیه قتل شبه عمد
درین مثال از قتل، آدم کش نیت فعل را داشته البته نیت فیض را ندارد و فعالیت او هم نوعا مهلک وجود ندارد. در صورتی‌که فردی مرتکب قتل شبه عمد خواهد شد، باید به اولیای دم مورد قتل واقع شده دیه پرداخت نماید. معیار دیه پرداختی از روش مرتکب قتل در حالتی که مورد قتل واقع شده زوج باشد، موازی با دیه بی نقص بوده و در حالتی‌که که زن باشد مابه التفاوت آن از صندوق پرداخت شود.
همانند دیه عمد، دیه شبه عمد هم صد شتر میباشد؛ با این تفاوت که سال شترها متعدد هست. ولی همان طور که ذکر شد به خیال مرسوم نبودن مقادیر فقاهتی، هم اندازه بها از روش مدیریت قوه قضائیه معین و از روش مرتکب پرداخت میگردد.
دیه قتل خطای محض
آدم کش در قتل خطای محض، نیت فعل و سود را ندارد و قتل به صورت اتفاقی شکل میگیرد. دیه قتل خطای محض هم مثل دو گزینه قبلی بوده با این تفاوت که برخی از روش عاقله پرداخت می گردد. مورد نیاز به توضیح میباشد که عاقله در اصطلاح فقاهتی به نزدیکان و قوم شخصی که مرتکب قتل غیر عمد و جرح منحصر می شود، گفته می شود که می‌بایست دیه آن قتل و جرح را پرداخت نمایند.
اقسام دیه و ارش
اقسام دیه و ارش
چنانچه که بر جرح یا این که صدمه‌ای تقاصی پیش گویی گردیده باشد بدین تقاص، دیه مقدر گفته میگردد. در حالتی‌که که تقاص جرح یا این که صدمه‌ای گزینه پیش گویی واقع نگردیده باشد، گزینش آن بر ذمه حاکم خواهد بود که به آن ارش گفته میگردد. گزینش ارش بر ذمه دادگاه با جلب حیث دارای تخصص شناخته گردیده‌است، که با پیش گویی نوع و چگونگی جنایت و اثر آن بر سالم مجنی علیه واحد سنجش ضرروزیان وارداتی معین می گردد.
در باب پرداخت کنندگان و اخذ کنندگان دیه:
پرداخت کنندگان حسب گزینه ممکن میباشد مرتکب جرم، عاقله ( خاندان یا این که عصبه)، مال عموم و یا این که اشخاص حقوقی باشند. عاقله عبارتند از بابا، پسر و خویشان ذکور نسبی بابا و مادری یا این که پدری به ترتیب طبقات ارث و همه اشخاصی که در موقع مرگ حق ارث دارا هستند به صورت معادل ملزم به پرداخت تقاص می باشند. زن‌ها و همینطور مردانی که از جانب مامان با مرتکب خویشاوند هستند جزو طبقات عاقله که عهده‌دار مسئولیت پرداخت می‌باشند، نبوده و عده ای که بضاعت مالی ندارند از شمول عاقله معاف می‌باشند. صغیر و مجنون و دارندگان نسب نامشروع معاف از مسؤلیت پرداخت تقاص به عنوان عاقله در قبال جنایات خطایی دیگر می باشند.
در ارتباط پرداخت مال همه مردم از جمله:
در شکل قتل ناشی از ازدحام یا این که عدم بضاعت و توان خواستار قصاص در قبال پرداخت فاضل تقاص یا این که سهم بقیه صاحبان حق قصاص در مواقعی که جنایت موجب خلل در نظم و امنیت همگانی خواهد شد و یا این که باعث به جریحه دار کردن احساسات همگانی گردد.
در پرداخت تقاص از روش افراد حقوقی چنانچه که احراز ارتباط علیت فی مابین اخلاق شخص حقوقی و جنایت انجام شده، می‌اقتدار از فرد حقوقی دیه مطالبه کرد. اخذ کنندگان تقاص هم حسب گزینه خواهند توانست مجنی علیه، ورثه مورد قتل واقع شده، مال عموم و یا این که جهات برّ و احسان باشند.
در زمینه‌ی کیفیت اقساط پرداخت دیه:
در خطای محض طی هر سال یک سوم خون ارزش و در شبه عمد طی هر سال نصف خون قیمت خواهد بود. پرداخت اقساط نام برده بر پایه ی بها فرصت پرداخت احتساب می شود جز اینکه رمز یک مبلغ قطعی تراضی گردیده باشد.
مهلت پرداخت دیه در جرایم غیر عمد
با پیش گویی ماده 488 ضابطه مجازات اسلامی استارت موعد یک، دو و سه ساله از تاریخ وقوع قتل خواهد بود که ممکن میباشد پرداخت ارش هم دارنده مهلت باشد. به‌این مضمون که در شکل عمد، شبه عمد و خطای محض همانند دیه خواهد بود. در شرایطی که که قتل کننده در شبه عمد در مقطع معین قدرتمند به پرداخت نباشد، به او مهلت مطلوب داده شود.
حرف آخری
در جنایت غیر عمدی (شبه عمد و خطای محض) و یا این که در جرایم عمدی که نمی‌اقتدار قصاص را انجام کرد مجازات مهم به شمار می‌رود، البته در جنایت عمدی که می‌قدرت قصاص را ایفا کرد، البته سازه به عللی اعم از توافق دو طرف به خون ارزش تبدیل میشود، مجازات بدل و جایگزین محسوب میشود.
با پیش گویی ماده 488 فانون مجازات اسلامی شروع موعد یک، دو و سه ساله از تاریخ وقوع قتل خواهد بود که ممکن میباشد پرداخت ارش هم دارنده مهلت باشد. به‌این مفهوم که در شکل عمد، شبه عمد و خطای محض همانند دیه خواهد بود. اگر که قتل کننده در شبه عمد در زمان معین توانا به پرداخت نباشد، به او مهلت مطلوب داده گردد.
سوال ها متداول
آیا می‌اقتدار در پرداخت دیه تقاضای اعسار یا این که تقسیط کرد؟
مطابق تبصره ماده 534 ضابطه دین دادرسی کیفری، مهلت‌های در حیث گرفته گردیده جهت پرداخت دیه جرایم شبه عمد و خطای محض بازدارنده از قبول تقاضای اعسار و یا این که تقسیط نیست. در واقعیت جرایمی که شبه عمد می‌باشند و یا این که جرایم خطای محض ( به طور اتفاقی ) می‌باشند، وقتی که‌این مهلت‌ها معین گردیده امکانادعای اعسار و یا این که تقسیط دیه از دادگاه وجود داراست.
مقدار پرداخت دیه در جنایت‌های خطای محض و شبه عمد چقدر در سال میباشد؟
بر طبق ماده 489 ضابطه مجازات‌های اسلامی، پرداخت کننده در جنایت خطای محض می بایست طی هر سال، یک سوم دیه و در شبه عمدی طی هر سال نصف دیه را پرداخت نماید.
مهلت پرداخت دیه در جرائم غیرعمد چقدر میباشد؟
با پیش بینی ماده 488 فانون مجازات اسلامی شروع موعد یک، دو و سه ساله از تاریخ وقوع قتل خواهد بود که ممکن میباشد پرداخت ارش هم دارنده مهلت باشد.